Çocuğum Okula Hazır mı?
2019/2020 Eğitim öğretim dönemi başladı. Okula yeni başlayan çocukların ailelerinin zihninde ise pek çok soru işaretleri var. Çocuğum okula hazır mı? Çocuğum okula alışabilecek mi? Çocuğum okula uyum sağlayabilecek mi? Çocuğum okulda arkadaş edinebilecek mi? Bizden ayrılabilecek mi? Ebeveyn olarak çocuğumuzu okula nasıl hazırlamalıyız? Aileler bu gibi pek çok sorunun cevabını arıyorlar. Biz de bugün bu sorulara olabildiğince yanıt vermeye çalışalım.
Çocuğum okula başlamaya hazır mı?
Milli Eğitim Bakanlığı’nın konuyla ilgili yayınladığı son yönetmeliğe göre; eylül ayı sonu itibarıyla 66-68 ay aralığındaki çocuklar 1. sınıfa isteğe bağlı olarak başlayabilirler. 69-71 ay aralığındaki çocuklarda okula başlamak zorunludur ancak ailenin verdiği dilekçe ile kayıt ertelenebilir. 72 ay ve üzeri yaş grubundaki çocukların ise engel özel bir durumu olmadığı takdirde 1. sınıfa başlaması zorunlu tutulmaktadır. Peki, bu bilgi yeterli midir?
Bir çocuğun okula başlamaya hazır olup olmadığı değerlendirilirken çocuğun yaşı dışında fiziksel, ruhsal, duygusal ve sosyal açıdan da hazır olup olmadığına bakılır. Örnek vermek gerekirse; 67 aylık bir çocuk öğrenme açısından bir sorun yaşamıyor ancak, tuvalete kendi başına gidemiyor, üzerini kendi başına giyinemiyor olabilir. Bu durumda ders konusunda sorun yaşamazken, sosyal anlamda olası alt kaçırmalar nedeniyle zorluk yaşayabilir. Ya da 70 aylık bir çocuk kalem tutabilmek için gerekli motor kasları zayıf olduğu için yazı yazmayı öğrenmekte zorlanabilir. Burada önemli nokta aynı yaş grubunda olsa da her çocuğun kendi özelinde değerlendirilmesi gerektiğidir. Bu sebeple ailelerin çocuklarını iyi gözlemleyip eğer bir şüphe duyarlarsa uzmanlardan görüş almaları bu kararı alırken yardımcı olacaktır.
Çocuğumun okula yaşıtlarından erken başlaması sorun doğurur mu?
Eğer çocuk henüz fiziksel, ruhsal, duygusal ve sosyal olarak hazır değilse evet bu durum sıkıntılar doğurabilir. Ancak okula başlamaya hazır olgunlukta bir çocuğu okula göndermemenin de başka sıkıntılar doğuracağı unutulmamalıdır. Bu durumda çocuğun anaokulunu tekrar etmesi öğrenme hevesini kırabilir, okula gitme konusunda isteksizlik duymasına sebep olabilir, arkadaş ilişkilerinde bir kopmaya sebep olabilir.
Çocuğumu okula nasıl hazırlayabilirim?
Genel olarak kaygıyı doğuran şey belirsizliktir. Yani; çocuğunuz ne zaman, hangi okula gideceği, kaç saat orada duracağı, nasıl gidip döneceği gibi konularda bilgi sahibi olmazsa bu durum kaygı doğurabilir. Bu nedenle olabildiğince öncesinde çocuğa bilgi vermeliyiz. Mümkünse okul başlamadan önce birlikte okulunu gezmek, öğretmeniyle tanışmak iyi olabilir. Çocuğun okul ortamına güven duyması ve bu durumun ailesinin kendisini terk etmesi anlamına gelmediğini, her gün belirli bir saat sonra eve döneceğini bilmesi kaygısını yatıştıracaktır. Ayrıca okula giderek yeni bilgiler öğreneceği, kendi yaş grubunda başka arkadaşlarla tanışacağı, onlarla birlikte teneffüslerde oyunlar oynayabileceği gibi olumlu taraflarının vurgulanması okulla ilgili pozitif algı oluşturulmasında yardımcı olacaktır.
Eğer ebeveynlerin durum hakkında kaygıları fazlaysa; çocuğun yanında bu durumla ilgili sözel bir ifadede bulunulmamış olsa bile, çocuk ebeveynindeki bu tedirginliği fark edebilir ve istenmeden de olsa ona aslında ‘Yolunda gitmeyen bir şeyler var!’ mesajı yollanıyor olabilir. Eğer aileler endişelerini kontrol altına alabilir, süreç içerisinde sakin ve keyifli görünürse, daha güzeli çocuklarının büyüyüp okula başlama yaşına geldiğinden duyduğu memnuniyeti, gururu yaşayabilirse, çocuğun bunu yapabileceğine olan güvenini hissedebilir ve çocuğa hissettirebilirse çocuk için işler daha kolaylaşacaktır. Eğer aile kaygılarının üstesinden gelemeyeceğini düşünüyorsa, öncesinde çocuk ve ergen psikiyatrisi uzmanından yardım almakta fayda olabilir.
Detaylı bilgi için: Doç. Dr. Canan Kuygun Karcı
